Op dinsdag 26 november 2019 vond de eerste Proeftuin Duurzame Mobiliteit en Verstedelijking plaats op het Stadskantoor. We brachten studenten, docenten, experts, geïnteresseerden en beleidsmakers samen. We legden een volle zaal stellingen en vraagstukken voor. Met als doel om ideeën uit te wisselen over hoe je in Utrecht en Nederland tot 2030 50% in het energie- en ruimtegebruik kunt besparen.

Daan Warnas van VIDIUS gaf een introductie over het belang van het uitwisselen van best practices, ter inspiratie en om nieuwe waardevolle contacten op te doen. Jan Korff de Gidts van de Kracht van Utrecht verzorgde een presentatie over de kansen voor een proeftuin nadat zijn side-kick Jan Maarten van de Leck een eerste stelling inbracht. Daarna verzamelden we onderzoeksvragen. Die staan hieronder opgesomd. Adrie Mesch (side-kick van Daan en docent Social Work aan de Hogeschool Utrecht) sloot af met een verhaal over veranderingen in de stad en de rol van burgers hierin. Hierna was er een borrel in de Metoro Kitchen. Dank zij de duo's van jong en oud werd het een geslaagde avond.

Overzicht (onderzoeks)vragen
(verder uitgewerkt en verduidelijkt voor de webkrant 2.12.19 door Jan)
  • Wat is de invloed van betaald parkeren en parkeerbeleid op het gebruik van de auto?
  • Minder mobiliteit per auto (voorkómen van mobiliteit, als eerste trede van de Trias Mobilica) kun je bevorderen door het woon-werkverkeer te verminderen en meer te wonen dicht bij fietsroutes en het OV.
  • Kun je minder automobiliteit bevorderen door de regio en de provincie meer te betrekken (OV-bus en trein)?
  • Hoe kun je investeerders en projectontwikkelaars mee laten financieren of betalen aan OV / fietstunnels?
  • Hoe kun je Mobiliteit als een Service "MaaS" met elkaar delen en hoe is dat uit te breiden?
  • Er komen steeds meer apps. Hoe zorg je voor meer eenheid en bundeling van apps, in een app die duidelijker en hanteerbaarder is voor de gebruiker?
  • Over het verbeteren van Openbaar Vervoer per bus gaat de provincie. Maar als je reis over de grens van een provincie gaat ontstaan er problemen tijdens je reis. Wie kan dat oppakken? Want waar houdt de regio/provincie op?
  • Zorgen NS en ProRail met de snelle IC's niet eigenlijk voor hetzelfde effect als Rijkswaterstaat met snelwegen, namelijk dat mensen (steeds?) verder weg van hun werkplek gaan wonen? Moeten er meer sprinters, meer regionaal vervoer in vergelijking met intercity’s komen? Hoe moet je dat aanpakken om problemen te voorkomen?
  • Hoe reizen nu mensen naar hun werk? Wat willen mensen zelf in de toekomst? Welke verschuivingen zijn er te verwachten voor 2030? Wat vinden reizigers in stad en regio van die verschuivingen?
  • Wat is de impact op Utrecht als vestigingsplaats voor bedrijven, wanneer het autovrij is of als het OV niet goed aansluit?
  • Hoe zit dat met de bevoorrading van winkels en ketens, economisch? Zowel winkeliers als consumenten hebben hiermee te maken en merken dit. Denk ook aan postbezorgers met pakjes van internet. Is dit thema ook onderdeel van de Proeftuin, die zich nu vooral gericht op duurzaam personenvervoer?
  • Wat is de impact van groene reisopties, zoals elektrisch en op waterstof rijden?
  • Wat gaan autonoom vervoer en zelfrijdende auto’s betekenen voor ruimte- en energiegebruik? Hoe grijpen die in op wonen, werken en bewegen?
  • Hoe werkt mobiliteit uit en door als we niet meer in een kapitalistisch systeem zitten? Nu gaan we ervan uit dat we vijf dagen in de week werken, veel consumeren en drie keer op vakantie gaan. Wat als we meer lokaal gaan werken en anders gaan produceren?
  • Het thema economische groei: hoe kun je met marktwerking de groei beperken?
  • Wat wil je laten groeien? Deelauto’s of snelfietspaden, of het aantal wandelaars? Hoe kun je werken aan kwaliteit van leven?
  • Gezond stedelijk leven, welke mobiliteit en welke uitstoot en vervuiling past daar binnen en wat er buiten?
  • Verkeersveiligheid, hoe zorgen we met een andere en nieuwe mobiliteit voor veilige verkeerssituaties?
  • Met welke uitgangspunten ga je nieuwe wijken bouwen?
  • Hoe ver (in kilometers) is de gebruiker bereid te fietsen? Met een gewone fiets en met een elektrische fiets? Waar ligt de grens, hoeveel kilometer, maar ook letterlijk afstanden binnen Utrecht, en in de zomer of in de winter? En hoe kan die bereidheid uitgebreid worden, met beloning, nudging, stimulans werkgever?
  • Hoe ga je om met fietsfiles, wat doen we daarmee? Gaan we die proberen op te lossen net zoals de autofiles?
  • In hoeverre is de fiets overbodig? Hoe kunnen fietsachtige vervoersmiddelen doorontwikkeld worden? Backpack, steps e.d. En als je dergelijke vervoersmiddelen ergens mag laten staan, wat doet dat met de openbare ruimte?
  • Wat is het effect als er op iedere lijn vanuit Utrecht een voorstadstation met fiets en OV-knooppunt is waar naast sprinters ook intercity’s stoppen?
  • In het centrum zijn bus en fiets de dominante vervoersmiddelen. Wat is qua ruimtegebruik efficiënter? Fietsen is misschien wel gezonder maar qua ruimtegebruik minder efficiënt dan compact in een bus of tram.
  • Als fietsgebruik toeneemt heeft dat een negatief effect op OV. Als niemand fietst, willen meer mensen OV en wordt dat beter ontwikkeld. Wat doen we met deze spanning? Wil je fietsers dan boycotten?
  • Hoe ver zijn mensen bereid te wandelen en hoe zijn de wandelpaden (stoepen) daarvoor ingericht?
  • Kan OV niet beter in de lucht, zodat fietsen en wandelen op niveau 0 kan? Of kan OV juist beter onder de grond?
  • Wat vindt de bevolking, wat vinden reizigers, van mobiliteit en duurzame mobiliteit?